Hoe werkt een graffiti spuitbus?

De graffiti spuitbus is veel meer dan een simpel blik, het is een wonder van chemische en werktuigbouwkundige precisie, geoptimaliseerd voor snelheid, dekking en controle. Van de precieze formulering van de verf tot de druk van het drijfgas, elk aspect van de productie is cruciaal voor het eindresultaat dat graffiti kunstenaars op straat eisen. Dit artikel biedt een complete analyse van de complexe samenstelling en het fabricageproces van een professionele graffiti spuitbus, inclusief een diepgaande blik op de chemie van de bindmiddelen.

De componenten van een spuitbus systeem

Voordat de vulling begint, moet de spuitbus zelf geassembleerd worden. Een spuitbus systeem bestaat uit vier essentiële onderdelen die samenwerken om de verf te atomiseren en zijn ontworpen om de interne hoge druk te weerstaan.

De vier kerncomponenten van een spuitbus:

• Het blik (canister): Meestal gemaakt van gecoat staal of aluminium, ontworpen om de druk van de drijfgassen te weerstaan.
• Het ventiel (valve): Het cruciale mechanisme dat de stroom van verf en drijfgas regelt. Graffiti spuitbussen gebruiken vaak een ‘male’ (mannelijk) of ‘female’ (vrouwelijk) ventielsysteem dat de compatibiliteit met de spuitmond bepaalt. Je kan dit herkennen vaak door wel/geen buisje aan de bus of niet. Anders zit deze op de spuit cap.
• De dompelbuis (dip tube): Een dunne plastic buis die van het ventiel naar de bodem van het blik reikt. Dit is de route waarlangs de vloeibare verf naar het ventiel wordt gezogen.
• De actuator of ‘cap’: De verwisselbare spuitmond die door de kunstenaar wordt ingedrukt. Verschillende ‘caps’ (bijv. skinny, fat, soft, of calligraphy) manipuleren de spuitstraal en de verfstroom, wat essentieel is voor detail of brede dekking.

Het hart van de bus: type verf en kleurvulling

De kwaliteit van een graffiti spuitbus hangt primair af van de samenstelling van de verf. Deze is complex en wordt nauwkeurig afgemeten voor optimale prestaties buiten, met een focus op hoge dekkracht en sneldrogendheid. Maar natuurlijk is ook de druk van de drijfgassen erg belangrijk zodat de verf er op een juiste manier goed uit komt.

De chemische samenstelling (concentraat)

De vloeistof in de bus is technisch gezien een concentraat dat bestaat uit drie hoofdelementen:

1. Pigmenten: Dit zijn de fijngemalen, onoplosbare deeltjes die de kleur geven. Voor graffiti is een hoge concentratie van pigment vereist om te garanderen dat de kleur op donkere of contrasterende ondergronden goed dekt met één enkele laag.
2. Bindmiddelen (harsen): Dit is het polymeer dat de pigmenten bindt en ervoor zorgt dat de verf na verdamping van het oplosmiddel aan het oppervlak blijft plakken en een duurzame film vormt. De keuze van het bindmiddel (meestal acryl of alkyd) bepaalt de glansgraad, droogtijd en duurzaamheid.
3. Oplosmiddelen (VOC’s): Vluchtige organische verbindingen die de pigmenten en het bindmiddel vloeibaar houden en de juiste viscositeit geven. Ze zijn ontworpen om snel te verdampen na het spuiten, wat de gewenste snelle droogtijd oplevert.

Het kleurvulproces, het vullen van de spuitbussen met verf

1. Mengen en dispergeren: Pigmenten, bindmiddelen en oplosmiddelen worden in gespecialiseerde tanks gemengd en gemalen (gedispergeerd) om een homogene verfconcentraat te creëren.
2. Vullen van het blik: De vooraf ingestelde hoeveelheid verfconcentraat wordt met uiterste precisie in het lege blik gespoten via een vulkop. Het blik wordt nooit volledig gevuld; de vrije ruimte (‘headspace’) is cruciaal voor het drijfgas.

Een diepere analyse, acryl- vs. alkydharsen

De keuze van het bindmiddel (de hars) is de belangrijkste factor in de prestaties van de graffiti verf, met name op het gebied van droogtijd, flexibiliteit, en UV-bestendigheid. Fabrikanten kiezen voornamelijk tussen acryl- en alkydharsen vanwege hun specifieke uithardingsmechanismen.

Druk en drijfgassen, de motor van de spuitbus

Zonder de juiste druk en het juiste drijfgas zou de verf niet kunnen worden geatomiseerd. Dit aspect is de drijvende kracht achter de spuitbus en wordt nauwkeurig gekalibreerd.

De rol van het drijfgas

1. Drukopbouw: Het zorgt voor de nodige interne druk om de verf door het ventiel te duwen.
2. Atomisatie: Het drijfgas wordt als een vloeistof aan de bus toegevoegd. Zodra deze vloeistof de bus verlaat en de atmosfeer (lagere druk) bereikt, expandeert het extreem snel. Deze explosieve expansie scheurt de verf in minuscule druppeltjes uiteen (atomisatie), wat de fijne nevel creëert.
3. Drukhandhaving: De sleutel is dat het drijfgas in vloeibare vorm aanwezig blijft. Zolang er vloeibaar gas in de bus is, zal het verdampen om de druk in de ‘headspace’ constant te vervangen wanneer er verf wordt gespoten, wat zorgt voor een consistente straal.

A. Acrylharsen (Polyacrylaten)

B. Alkydharsen (gesterificeerde polyesters)

Gebruikte drijfgassen

Moderne drijfgassen zijn gekozen op basis van milieuvriendelijkheid en prestaties, ter vervanging van de verboden CFK’s.

• LPG (liquefied petroleum gas): Een mix van butaan en propaan. Dit is een inert gas dat de verfchemie niet beïnvloedt.
• DME (dimethyl ether): Zeer populair in professionele graffiti bussen. DME heeft het extra voordeel dat het een mild oplosmiddel Dit helpt de verf continu in oplossing te houden en vermindert de kans op verstopping van het ventiel of de dompelbuis aanzienlijk.

Drukinstelling

Fabrikanten bieden bussen aan in verschillende drukinstellingen, dus de kracht van de drijfgassen: wat de snelheid van de verfstroom beïnvloedt. Daarom is het van belang dat de hoeveel druk die in de spuitbus komt goed gereguleerd word.

• Hoge druk (high pressure): Biedt een snelle verfstroom, ideaal voor het vullen van grote oppervlakken of het bereiken van objecten op afstand (de klassieke, snelle ‘bombing’ stijl). Word vaak gebruikt met fat caps en in de illegale graffiti scenes om snel te werken en grote oppervlaktes snel in te kunnen kleuren (fillen). De hogedrukbussen zijn er in diverse typen en merken en worden vaak standaard verkocht in 400ML of 600ML spuitbussen.
• Lage druk (low pressure): Biedt de kunstenaar meer controle over de straal en de nevelbreedte. Dit is cruciaal voor gedetailleerd werk, outlines en blending. Deze spuitbussen worden voornamelijk gebruikt met combinatie van een skinny of softcap. Deze type spuitbussen gebruiken wij ook voor onze graffiti workshops en muurschilderingen omdat je meer controle heb over de spuitbus en verf. Onze private Graffitifun graffiti spuitbus label is ook geproduceerd met een lagedruk en zijn ook te koop in onze graffiti shop. Deze spuitbussen zijn vaak standaard 400ML.

De laatste stappen en kwaliteitscontrole

Nadat het blik is gevuld met zowel verfconcentraat als drijfgas, ondergaat het een reeks mechanische en chemische afwerkingen.

De mengkogel (mixing ball)

Elke spuitbus bevat een of meer kleine kogels, meestal van roestvrij staal of glas. Deze ‘mengkogels’ zijn essentieel omdat de zware pigmentdeeltjes in de verf na verloop van tijd onvermijdelijk sedimenteren (neerzakken) naar de bodem. Wanneer de gebruiker de bus schudt, zorgen de kogels ervoor dat de verf, bindmiddelen en pigmenten grondig worden geresuspendeerd (opnieuw gemengd), wat een uniforme kleur en consistente prestatie garandeert. Tijdens het schudden van de spuitbus hoor je dus vaak het balletje heen en weer schudden in het blik, soms duurt dit even voordat je dit hoort omdat dan alle verf en het balletje naar de bodem is gezakt en los moet komen. De spuitbussen dienen dus altijd goed geschud te worden voor gebruik zodat alle verf en samenstellingen goed gemengd zijn voor het spuitgedeelte.

Kwaliteitsborging en veiligheid

Elke bus wordt getest voordat deze de fabriek verlaat om de veiligheid en prestaties te garanderen:

1. Druk- en integriteitstest: De blikken worden getest op hun vermogen om de interne druk te weerstaan.
2. Lektest: De gevulde bussen worden vaak door een warm waterbad geleid. Het verschijnen van luchtbellen duidt op een lek in de afdichting van het ventiel of de bus.
3. Ventielcontrole: Er wordt gecontroleerd op een correcte en consistente werking van het ventielmechanisme.

Etikettering en afwerking

De bus wordt voorzien van een kleurcode (‘donut’ aan de bovenkant), veiligheidsinstructies, batchnummers en een deksel. De nauwkeurige labeling van kleur is essentieel, aangezien de kunstenaar volledig moet kunnen vertrouwen op de kleurindicatie van de bus. Daarnaast moet de spuitbus ook worden voorzien van technische specificaties. Zo heeft de EU-norm eisen dat er op de spuitbus een label moet staan met alle wettelijke verplichte aspecten zoals samenstellingen, brandgevaarlijk, afvalverwerking etc.

Welk merken en type graffiti spuitbussen zijn er? Hier is een opsomming van 10 bekende graffiti spuitbusmerken die wereldwijd veel gebruikt worden door zowel hobbyisten als professionele graffiti writers, uiteraard zijn er nog vele meer:

1. Montana Cans (Montana Gold / Montana Black)
2. Montana Colors – MTN (MTN 94 / Hardcore / Mega)
3. Loop Colors
4. Molotow (Premium / Burner)
5. Kobra Paint
6. Ironlak
7. Flame Paint (Flame Blue / Flame Orange)
8. Belton (vaak synoniem gebruikt met Molotow, maar als merk nog herkenbaar)
9. Graffitifun private label
10. Domino-Paint

Graffiti spuitbus werking

De moderne graffiti spuitbus is een staaltje van gespecialiseerde industriële productie die een nauwgezette chemische en mechanische synergie vereist.

De formule van het verfconcentraat, waarbij de keuze tussen acryl- en alkydharsen de fundamentele eigenschappen van de verffilm bepaalt, wordt gecombineerd met krachtige drijfgassen zoals DME om een snelle, gecontroleerde atomisatie te bereiken. Dit proces, van de hoge pigmentbelasting voor dekking tot de strategische toevoeging van de mengkogel en de keuze van de juiste druk, maakt de spuitbus tot het ultieme draagbare en krachtige werktuig.

De complexiteit van de fabricage onderstreept dat de graffiti spuitbus een technisch geavanceerd product is dat de brug slaat tussen scheikunde, techniek en creativiteit, waardoor het een van de meest effectieve mediums voor moderne straatkunst is.

Wil je ook het verschil ervaren van diverse type spuitbussen en caps? Overweeg dan eens om een graffiti workshop te volgen bij Graffitifun!